Is de fietsenmaker aansprakelijk voor uw lekke band?

De algemene voorwaarden, het zal eenieder bekend in de oren klinken. Maar wat zijn ze nou precies? Het belang van algemene voorwaarden kan niet genoeg worden benadrukt, in de praktijk maken ze deel uit van zo’n beetje iedere consumentenkoop. Of u nu een nieuwe wasmachine of een treinkaartje bij de NS koopt, u krijgt te maken met algemene voorwaarden. Toch staan maar weinig consumenten stil bij de rechten en plichten die uit dergelijke voorwaarden kunnen voortvloeien. In deze blog ga ik nader in op de werking van algemene voorwaarden en waarom ze zo belangrijk zijn. In latere blogs behandel ik de grijze en zwarte lijst: bepalingen in algemene voorwaarden die verboden kunnen zijn.

De consument en algemene voorwaarden

De wetgever heeft in boek zes van het Burgerlijk Wetboek (BW) een hele afdeling aan de algemene voorwaarden gewijd. Artikel 6:231 van het BW noemt ze ‘een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen (…)’. Het zijn bepalingen die in de regel aan een consumentenkoop hangen, zonder dat ze op de voorgrond treden. Men zou kunnen betogen dat het de minder belangrijke bepalingen zijn, want de wetgever staat niet toe dat er kernbedingen in de algemene voorwaarden worden opgenomen. Ze zijn algemeen van aard en zien niet op één afzonderlijk product. Ook heeft de consument geen invloed op de bepalingen: de koper heeft de voorwaarden te slikken.

Wanneer u een fiets aanschaft, moet u daarvoor geld betalen. De koopprijs geldt specifiek voor die fiets en is tevens een kernbeding: zonder overeenstemming over de prijs valt immers de hele overeenkomst weg. Ten slotte is er nog wel wat onderhandelingsruimte: ziet u krassen op de fiets? Wellicht kunt u een korting bedingen. Het moge duidelijk zijn, de koopprijs van een fiets kan nooit een algemene voorwaarde zijn.

Waarom een algemene voorwaarden?

Dat is anders wanneer de fietsenmaker met u overeenkomt dat hij niet aansprakelijk is voor een eventuele lekke band of bekeuring vanwege fietsen zonder licht. Maar moet de fietsenmaker dat allemaal met u afzonderlijk bespreken? Nee, dat zou omslachtig en weinig efficiënt zijn. Makkelijker is om al die aanvullende bepalingen deel uit te laten maken door middel van een extra, algemene overeenkomst: de algemene voorwaarden. De koper moet de gelegenheid krijgen om de algemene voorwaarden in te zien, alvorens de overeenkomst te sluiten. Algemene voorwaarden kunnen gedeponeerd zijn bij de Kamer van Koophandel. In sommige gevallen volstaat tegenwoordig zelfs een verwijzing naar de website van de verkoper. Als hoofdregel geldt dat de voorwaarden voor de koper altijd op een eenvoudige wijze zijn te bekijken. Is dat niet het geval, kan de rechter bepalen dat de algemene voorwaarden geen deel meer mogen uitmaken van de overeenkomst.

Koopt u een treinkaartje, dan is het wellicht wat overdreven om vooraf uitgebreid de algemene voorwaarden door te lezen. Bij de aanschaf van een dure wasmachine kan dat al anders zijn. Want vergis u niet: de bepalingen in algemene voorwaarden zijn juridisch net zo afdwingbaar als de koopprijs die u moet voldoen. En hoewel ze algemeen van aard zijn, maken ze deel uit van uw concrete overeenkomst. Meer dan eens staan er echter bepalingen in die op het grensvlak van het toelaatbare zijn (de grijze lijst) of zelfs ronduit verboden zijn (de zwarte lijst). Mag de wasmachinefabrikant iedere aansprakelijkheid uitsluiten, indien de machine het direct na aankoop al begeeft? Absoluut niet! Daarover later meer.

Heeft u vragen over algemene voorwaarden, of wilt u deze zelf opstellen? Neem dan contact op met een van onze advocaten.