Als erfgenaam de erfenis afhandelen? Hoe?

Wanneer een naaste overlijdt, zijn er twee manieren waarop iemand mogelijk kan erven. Wanneer iemand een testament heeft gemaakt, kan hij daarin bepalen wie zijn erfgenamen zijn of niet zijn. Als er geen testament is, blijkt uit de wet wanneer iemand erfgenaam is. In de regel zijn dat eerst de echtgenoot en kinderen. Wanneer die er niet zijn, dan zijn dit de ouders, broers en zussen. Wanneer iemand erfgenaam is, kan diegene op drie manieren met de erfenis omgaan: 1. hij kan de erfenis zuiver aanvaarden, 2. hij kan de erfenis verwerpen en 3. de erfenis kan beneficiair aanvaard worden.

Als de erfenis door alle erfgenamen zuiver aanvaard wordt, dan treden deze erfgenamen in de plaats van de overledene. Oftewel, zij krijgen zijn bezittingen en moeten zijn schulden betalen. Wanneer de erfenis wordt verworpen, dan moet gekeken worden wie dan de erfgenamen zijn. Als een van de erfgenamen beneficiair aanvaardt, ontstaan er ook verplichtingen voor alle erfgenamen. Beneficiair aanvaarden betekent, kort gezegd, dat eerst alle schulden worden voldaan. Alleen als er iets overblijft, dan wordt dit verdeeld. Als er nog schulden overblijven, gaan deze niet over op de erfgenaam.

Wanneer een of meer erfgenamen beneficiair aanvaarden, stelt de wet dat de erfenis vereffend moet worden. De erfgenamen treden dan gezamenlijk als vereffenaar op en moeten een aantal stappen zetten. Ook de erfgenamen die zuiver hebben aanvaard, treden op als vereffenaar. Dit is anders als er in het testament een executeur is benoemd en deze kan aantonen dat de erfenis ruimschoots positief is om alle schulden te kunnen voldoen. Lees meer over de taak van de executeur in mijn blog ‘Wat moet ik doen als executeur?’.

De vereiste stappen voor beneficiair en/of zuiver aanvaarden, zal ik hieronder uitwerken.

1. Inventarisatie en beheer

De erfgenamen moeten de erfenis samen beheren. Dat betekent dat zij de administratie dienen te verzorgen, de schuldeisers en schuldenaren moeten informeren en ervoor moeten zorgen dat de schulden niet onnodig oplopen. De erfgenamen als vereffenaren zijn bevoegd tot het doen van onderhoud en moeten ervoor zorgen dat de goederen worden behouden. Wanneer er onbekende erfgenamen zijn, moeten deze worden opgespoord.

2. Melding negatieve nalatenschap

Indien de schulden van de nalatenschap de bezittingen overtreffen, moeten de erfgenamen dit zo snel mogelijk doorgeven aan de kantonrechter. Dit moet per brief, waarbij een voorlopig overzicht van bezittingen en schulden meegestuurd dient te worden. Het doel van deze verplichting is dat de kantonrechter aanwijzingen kan geven over de manier waarop vereffend moet worden.

3. Oproeping schuldeisers

De erfgenamen als gezamenlijke vereffenaren moeten de schuldeisers per brief oproepen voor een bepaalde datum hun vordering in te dienen. Wanneer het adres van een schuldeiser niet bekend is, moet de kantonrechter hiervan op de hoogte worden gesteld. Wanneer de vereffenaren het niet eens zijn met de ingediende vordering, dan moeten zij de schuldeiser zo snel mogelijk hiervan op de hoogte stellen. Ook de vorderingen op overledene van de erfgenamen zelf, moeten worden ingediend.

4. Boedelbeschrijving en informatie geven aan de kantonrechter

De erfgenamen als vereffenaar zijn verplicht om zo snel mogelijk een boedelbeschrijving te maken. Hierop staan de bezittingen en voorlopige schulden van de overledene. Deze boedelbeschrijving moet ter inzage worden gelegd bij de schuldeisers en griffie van de kantonrechter. Let op: een boedelbeschrijving is geen beschrijving van de inboedel. Het is een opgave van alle bezittingen (woning, bankrekeningen etc.) en schulden, waaronder de inboedel. Er hoeft geen uitgebreide lijst van de inboedel te komen. Een beschrijving van de waarde is voldoende.

De erfgenamen als vereffenaar moeten op verzoek van de kantonrechter informatie geven en zijn aanwijzingen opvolgen

5. Bezittingen te gelde maken

Voor zover dit nodig is voor de betaling van de schuldeisers, maakt de vereffenaar de bezittingen van de nalatenschap te gelde. Dit betekent dat hij bijvoorbeeld een woning of auto mag verkopen, om met de opbrengst een schuld te voldoen. Over de keuze van de goederen die verkocht worden, moet hij overleggen met alle erfgenamen. Als een van de erfgenamen het er niet mee eens is, dan moet deze een termijn geboden worden om de zaak voor te leggen aan de kantonrechter.

6. Schulden voldoen

De vereffenaar dient een uitdelingsoverzicht op te stellen en te geven aan de schuldeisers. Daarna moet hij de schulden betalen. Deze worden naar rato voldaan, waarbij schuldeisers als bijvoorbeeld de bank in geval van een hypotheek of de Belastingdienst voorrang hebben.

7. Einde en ter beschikking stellen van overschot

Als alle schuldeisers uit de erfenis zijn voldaan, is de vereffening geëindigd. Een eventueel positief overschot, gaat naar de erfgenamen. Een tekort wordt niet op hen verhaald.

Contact

Wanneer u een erfenis moet vereffenen en u komt er niet goed uit, of u wilt dit niet zelf doen, neem dan contact op met ons kantoor. Wij hebben reeds vele erfgenamen bijgestaan en geadviseerd bij de vereffening. Soms is een vereffening voor de erfgenamen niet gewenst, omdat bijvoorbeeld de erfgenamen er samen niet uitkomen of omdat de nalatenschap ingewikkeld is. In dat geval kan een externe professionele vereffenaar worden benoemd. Onze advocaat-mediator Sien Smeets wordt regelmatig benoemd tot vereffenaar. U kunt haar altijd voordragen tot vereffenaar. Zij wikkelt de nalatenschap zakelijk en zorgvuldig af door onder andere rekening te houden met ieders gevoelens en emoties.

In het geval van een externe vereffenaar, moet er aan extra zware eisen worden voldaan. Lees hier meer over de verplichtingen van een door de rechter benoemde vereffenaar.

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog? U kunt vrijblijvend contact met een van onze erfrechtspecialisten opnemen via 077-356 11 00 of advocaten@hetwetshuys.nl.

Download de gratis whitepaper over erfrecht

Meer over dit onderwerp

Succes in de rechtbank

Onze advocaat-mediator mr. Sien Smeets had vorige week een drukke week. Maar liefst acht zittingen stonden in haar agenda, waaronder …

Lees verder

Wist u dat Het Wetshuys landelijk opereert?

Het Wetshuys Advocaten en Mediators B.V. heeft haar oorsprong in het Limburgse Venlo, aan de grens met Duitsland. Later opende …

Lees verder

Erfrecht in de praktijk

Onze advocaat-mediator en erfrechtspecialist mr. Sien Smeets rondde vorige week een interessant erfrechtelijk dossier naar tevredenheid van de cliënten af, …

Lees verder