De zwarte lijst: Mogen the Rolling Stones u met een coverband afschepen?
Eerder schreef ik blogs over het belang van algemene voorwaarden – ze maken deel uit van zo ongeveer iedere consumentenovereenkomst – en de zogenoemde grijze lijst. Dat zijn de bepalingen in algemene voorwaarden die onder omstandigheden niet toegestaan zijn. Deze blog is het sluitstuk van het drieluik over algemene voorwaarden en gaat over de zwarte lijst: de bepalingen in algemene voorwaarden die van rechtswege altijd verboden zijn.
Limitatieve opsomming
In de wet is, net zoals bij de grijze lijst, een limitatieve opsomming gemaakt van bepalingen in algemene voorwaarden die tot de zwarte lijst behoren. Deze opsomming, bestaande uit 14 bepalingen, staat in artikel 6:236 van het Burgerlijk Wetboek. Deze bepalingen zijn nooit en te nimmer toegestaan in algemene voorwaarden en hebben geen enkele rechtskracht! De wetgever beschouwt ze als nietig, dat wil zeggen dat ze geacht worden nooit te hebben bestaan.
Welke bepalingen staan er op de zwarte lijst?
De ratio achter deze lijst is simpel: de bepalingen zijn zo onredelijk voor de wederpartij, dat er geen beroep op mag worden gedaan. Dat betekent overigens meestal dat de algemene voorwaarden voor het overige gewoon in stand blijven.
Maar welke bepalingen staan er nu op die zwarte lijst? De meest bekende is die van de opzegtermijn bij abonnementen. Het is verboden om bij een abonnement voor bepaalde tijd (dus bijvoorbeeld voor de duur van één jaar) dat nadien stilzwijgend wordt verlengd, een opzegtermijn van langer dan één maand te hanteren. Een ander voorbeeld: de gebruiker van de algemene voorwaarden (dus degene die ze heeft opgesteld) mag niet zonder meer zijn te leveren prestatie overdragen aan een ander. Gechargeerd gezegd: wanneer u naar een concert van the Rolling Stones zou gaan, mag u verwachten dat ook daadwerkelijk die band acte de presence geeft, en u niet wordt afgescheept met een of andere coverband.
Anders dan met de grijze lijst, waar nuances soms het verschil kunnen maken, zijn de bepalingen op de zwarte lijst evident niet in de haak. Dat maakt het bewijstechnisch vaak eenvoudiger. Toch zal een gebruiker van algemene voorwaarden niet snel geneigd zijn om zijn eigen bepalingen buitenspel te zetten, zeker indien de gevolgen nadelig zijn.Daarom moet er alsnog bijna altijd een rechter aan te pas komen.
Bent u geconfronteerd met onredelijke bepalingen in algemene voorwaarden? Of wilt u juist algemene voorwaarden opstellen, of deze toetsen aan de bepalingen op de grijze en zwarte lijst? Neem dan vrijblijvend contact op voor een afspraak.
