De erfenis moet worden afgewikkeld door een door de rechter benoemde vereffenaar. Wat zijn de verplichtingen?

Op grond van de wet zijn er twee manieren waarop een vereffenaar in beeld komt bij de afwikkeling van een nalatenschap. Aan de ene kant is dat wanneer de erfenis door een of meer erfgenamen beneficiair is aanvaard (leest hierover meer in het blog Erfenis aanvaarden of verwerpen?). In dat geval zijn alle erfgenamen samen bevoegd om tot een vereffening over te gaan. Wanneer de rechtbank een vereffenaar benoemt, is tevens sprake van een verplichte vereffening. De door de rechtbank benoemde vereffenaar moet echter aan meer verplichtingen voldoen.

Hieronder zet ik de taken en verplichtingen van de door de rechter benoemde vereffenaar op een rij.

1. Inventarisatie en beheer

De vereffenaar moet de nalatenschap beheren. Dat betekent dat hij de administratie dient te verzorgen, de schuldeisers en schuldenaren moet informeren en ervoor moet zorgen dat de schulden niet onnodig oplopen. De vereffenaar is bevoegd tot het doen van onderhoud en moet ervoor zorgen dat de goederen worden behouden. De vereffenaar vertegenwoordigt de erfgenamen in en buiten rechte. De erfgenamen zelf zijn niet meer bevoegd. De voornaamste taak is ervoor te zorgen dat de belangen van de schuldeisers worden behartigd.

Bij de aanvang, direct na de benoeming, moet de vereffenaar ervoor zorgen dat de benoeming bekend gemaakt wordt door publicatie in de Staatscourant. Wanneer er onbekende erfgenamen zijn, moeten deze worden opgespoord.

2. Boedelbeschrijving en oproepen schuldeisers

De vereffenaar moet een boedelbeschrijving opstellen, waarop alle bezittingen en de voorlopige schulden staan. Let op: een boedelbeschrijving is geen beschrijving van de inboedel. Het is een opgave van alle bezittingen (woning, bankrekeningen etc.) en schulden, waaronder de inboedel. Er hoeft geen uitgebreide lijst van de inboedel te komen. Een beschrijving van de waarde is voldoende.

Deze moet ter inzage worden gelegd bij de kantonrechter. De vereffenaar moet de schuldeisers per brief oproepen om hun vordering, voor een door de kantonrechter te bepalen dag, in te dienen. Daarbij moet hij de schuldeisers ook openlijk oproepen in de Staatscourant om hun vorderingen in te dienen. Wanneer de vereffenaar onbekend is met het adres van een schuldeiser, dient hij de kantonrechter daarvan op de hoogte te stellen. Voorafgaand moet de vereffenaar dus aan de kantonrechter vragen een termijn vast te stellen.

Wanneer de vereffenaar het niet eens is met een vordering van een schuldeiser moet hij de schuldeiser daar zo snel mogelijk van op de hoogte stellen, zodat diegene zijn vordering kan laten vaststellen door de rechter. Na de termijn moet een lijst van voorlopig erkende en betwiste schuldeisers worden neergelegd bij de griffie van de kantonrechter. Indien de schuldeiser het niet eens is met de inhoud van de lijst, kan hij deze door de rechter laten vaststellen.

3. Informatie

De vereffenaar moet op verzoek van de kantonrechter informatie geven en zijn aanwijzingen opvolgen.

4. Bezittingen te gelde maken

Voor zover dit nodig is voor de betaling van de schuldeisers, maakt de vereffenaar de bezittingen van de nalatenschap te gelde. Dit betekent dat hij bijvoorbeeld een woning of auto mag verkopen, om met de opbrengst een schuld te voldoen. Over de keuze van de te verkopen goederen moet hij overleggen met alle erfgenamen. Als een van de erfgenamen het er niet mee eens is, dan moet deze een termijn geboden worden om de zaak voor te leggen aan de kantonrechter. Eventueel kan de vereffenaar – indien nodig – de kantonrechter verzoeken beslagen op te heffen.

5. Uitdelingslijst en verantwoording

Binnen zes maanden na de termijn, zie punt 2, moet de vereffenaar een rekening en verantwoording en uitdelingslijst neerleggen bij de griffie van de kantonrechter. De vereffenaar moet de schuldeisers en de erfgenamen ook per brief de uitdelingslijst en rekening en verantwoording toezenden. Deze kunnen binnen een maand nadat de beschikking is neergelegd in verzet komen. De vereffenaar laat met deze stukken zien wat hij heeft gedaan, welke bezittingen hij heeft aangetroffen en welke schulden er zijn. Tevens laat hij zien op welke manier de schuldeisers betaald gaan worden. In de regel worden deze na rato van hun aandeel in de schulden voldaan, tenzij er schuldeisers zijn die voorrang hebben, bijv. de bank bij een hypotheek, de Belastingdienst of de uitvaartverzekeraar. De uitdelingslijst wordt verbindend op het moment dat niemand binnen de termijn van een maand in verzet is gekomen.

6. Verzet

Het verzet kan gericht zijn op de hoogte van een vordering of het ten onrechte wel of niet voorkomen op de uitdelingslijst. Is verzet aangetekend, dan wordt de uitdelingslijst verbindend als de uitspraak op het verzet niet meer kan worden aangevochten.

7. Gronden voor beëindiging

Er zijn een aantal gronden waarop de vereffening beëindigd kan worden. Ten eerste kan de vereffening worden opgeheven wegens gebrek aan baten. Daarnaast kan deze opgeheven worden als er geen schulden zijn. Of wanneer de nalatenschap weer beheerd werd, terwijl de vereffening juist is uitgesproken, omdat er geen beheer was. De laatste grond is wanneer de uitdelingslijst verbindend is geworden, doordat er geen verzet meer mogelijk is.

8. Na de beëindiging

Als de uitdelingslijst verbindend is geworden, dient de vereffenaar binnen zes maanden de schuldeisers conform de uitdelingslijst te voldoen. Als de vereffening is geëindigd en er is een positief saldo, dan moet de vereffenaar zorg dragen voor overdracht van dit saldo in de nalatenschap, aan de erfgenamen. Wanneer deze er niet zijn, dan zorgt hij ervoor dat de nalatenschap naar de staat gaat.

Tenslotte – maar zeker niet onbelangrijk –, moet de vereffenaar de aangifte erfbelasting doen. Wanneer de vereffenaar dit niet doet is hij aansprakelijk richting de Belastingdienst.

Contact

Wanneer u een erfenis moet vereffenen en u komt er niet goed uit, of u wilt dit niet zelf doen, neem dan contact op met ons kantoor. Wij hebben reeds vele erfgenamen bijgestaan en geadviseerd bij de vereffening. Soms is een vereffening voor de erfgenamen niet gewenst, omdat bijvoorbeeld de erfgenamen er samen niet uitkomen of omdat de nalatenschap ingewikkeld is. In dat geval kan een externe professionele vereffenaar benoemd worden. Onze advocaat-mediator Sien Smeets wordt regelmatig benoemd tot vereffenaar U kunt haar altijd voordragen tot vereffenaar. Zij wikkelt de nalatenschap zakelijk en zorgvuldig af door onder andere rekening te houden met ieders gevoelens en emoties.

Wanneer de rechter een vereffenaar benoemt, heeft deze volgens de wet recht op loon. Lees hierover mijn volgende blog.

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog? U kunt vrijblijvend contact met een van onze erfrechtspecialisten opnemen via 077-356 11 00 of advocaten@hetwetshuys.nl.

Download de gratis whitepaper over erfrecht

Meer over dit onderwerp

Succes in de rechtbank

Onze advocaat-mediator mr. Sien Smeets had vorige week een drukke week. Maar liefst acht zittingen stonden in haar agenda, waaronder …

Lees verder

Wist u dat Het Wetshuys landelijk opereert?

Het Wetshuys Advocaten en Mediators B.V. heeft haar oorsprong in het Limburgse Venlo, aan de grens met Duitsland. Later opende …

Lees verder

Erfrecht in de praktijk

Onze advocaat-mediator en erfrechtspecialist mr. Sien Smeets rondde vorige week een interessant erfrechtelijk dossier naar tevredenheid van de cliënten af, …

Lees verder