Het is niet meer weg te denken. Het gebruik van social media. LinkedIn, Facebook, Instagram, Snapchat en TikTok. En niet te vergeten WhatsApp. Maar denk ook aan datingsites, zoals Second Love of Tinder. Er zijn tal van websites waarbij wij onze gegevens achterlaten. Wat gebeurt er echter met de gegevens en accounts als er sprake is van een overlijden? Onze erfrechtspecialiste mr. Sien Smeets vertelt u hier meer over.

Voor de beantwoording van de bovenstaande vraag beginnen we bij een van de belangrijkste uitgangspunten van het erfrecht. Uit artikel 4:182 BW blijkt dat bij overlijden de erfgenamen de overledene volgen in zijn voor overgang vatbare rechten en plichten. Dit noemen we de ‘saisine’ regel, die eenvoudig kan worden uitgelegd met het voorbeeld van een huis dat toebehoort aan iemand die vervolgens overlijdt. Zijn erfgenamen worden dan na het overlijden samen de eigenaar van de woning.

De grote vraag is nu; geldt het voorgaande ook voor de gegevens die een overledene heeft achtergelaten op internet. Hierbij moeten we denken aan:

• Accounts op social media, waarop teksten en foto’s te zien zijn;
• Lidmaatschappen of abonnementen bij streamingsdiensten, zoals Netflix en Videoland;
• De gegevens op je telefoon of andere apparatuur.

In de regel komt het erop neer dat gegevens die op een apparaat staan, bijvoorbeeld een telefoon of pc, behoren tot dat apparaat en ook eigendom worden van de erfgenamen. Het is dan praktisch wel van belang dat er toegang is via een wachtwoord. Als het gaat om gegevens die in de cloud opgeslagen zijn, ligt dit anders. Vaak is het afhankelijk van de algemene voorwaarden of de gegevens overgaan na de dood.

Facebook

Bijna iedereen kent Facebook. Alhoewel de populariteit van dit social mediakanaal daalt, heeft een groot deel van de bevolking een account. Je kunt onder andere verhalen, foto’s en video’s delen, berichten verzenden en reacties plaatsen. Zo speelde er in Duitsland een procedure, waarbij een meisje was overleden door een afschuwelijke botsing met een tram. De ouders bleven achter met de vraag of het meisje wellicht de botsing opzettelijk veroorzaakt had, met als doel zichzelf van het leven te beroven. De ouders verzochten Facebook daarom om het account vrij te geven, omdat dit wellicht hun vraag zou beantwoorden. Facebook weigerde, omdat de gegevens persoonlijk zouden zijn. De Duitse rechter bepaalde echter dat de ouders toegang moesten krijgen tot het account.

Dit zijn lastige afwegingen voor rechters. Een afweging tussen de privacy van de overledene en de belangen van de nabestaanden.

Let dus op!

Uit het voorgaande verdrietige voorbeeld blijkt het belang van het besef dat je een digitale nalatenschap hebt. Zaak om tijdens leven na te denken over wat daarmee moet gebeuren. Wanneer dat nagelaten wordt, ontstaat de kans op rechtszaken, maar denk ook aan de mogelijkheid dat accounts blijven bestaan en derden gebruik maken van dat account. Op die manier kan het zomaar gebeuren dat je na overlijden verder leeft op Tinder of andere websites. Op deze manier kan gebruik worden gemaakt van jouw identiteit en worden derden of jouw nabestaanden slachtoffer. Verder zijn er natuurlijk ook abonnementen die opgezegd moeten worden, omdat de kosten anders doorlopen.

Oplossingen

Een vrij formele juridische mogelijkheid is het benoemen van een executeur die de opdracht krijgt om ook de digitale erfenis af te wikkelen. Dit moet wel in een testament worden opgenomen. Ook dan is het belangrijk dat de inloggegevens toegankelijk zijn voor diegene die de digitale erfenis gaat afwikkelen. De gegevens kunnen bijvoorbeeld worden opgeslagen op een telefoon, waarbij het wachtwoord van de telefoon kenbaar wordt gemaakt. Ook kan bijvoorbeeld toegang verleend worden tot het e-mailaccount. Vaak is het mogelijk om alle wachtwoorden via een e-mailaccount opnieuw op te vragen.

Ook als er geen testament is gemaakt, is het raadzaam om ergens vast te leggen hoe nabestaanden toegang kunnen krijgen tot belangrijke accounts. Denk daarbij wel aan je eigen privacy. Er zijn uiteraard e-mailwisselingen of berichten waarvan ook je nabestaanden geen kennis hoeven te nemen. Het kan een oplossing zijn om deze informatie regelmatig te wissen, of op een plaats op te slaan waar de informatie niet gevonden kan worden.

Contact

Heb je vragen over dit onderwerp of andere vragen over het erfrecht? Download voor meer informatie onze whitepaper. Of neem vrijblijvend contact op met een van onze erfrechtspecialisten via advocaten@hetwetshuys.nl of 077 356 11 00. Zij helpen u dan graag.

Download de gratis whitepaper over erfrecht