Mijn erfenis in de familie houden, kan dat?

Sien Smeets | 16 juni 20

De nalatenschap. Een veelbesproken onderwerp en ander woord voor het meer gebruikte ‘erfenis’. Het is dat wat we nalaten aan onze erfgenamen. Soms is dit een vermogen waar een heel leven hard voor gewerkt is. Soms een vermogen dat vanuit ouders, grootouders of overgrootouders kwam. De gedachte dat dit vermogen in andere handen zou komen, is soms lastig te verteren. Hoe kan voorkomen worden dat het vermogen na overlijden terecht komt bij een schoonzoon, schoondochter, nieuwe partner of andere derde?

De wetgever heeft een aantal mogelijkheden gegeven om aan de wens, om het vermogen in de familie te houden, tegemoet te komen.

Uitsluitingsclausule

In een testament kan opgenomen worden dat een erfenis niet in een gemeenschap van goederen kan vallen. Dit betekent dat de erfenis alleen naar de erfgenaam gaat en dus niet in handen komt van de echtgenoot. Goed geregeld zie ik u denken. Niets is minder waar. Wanneer uw erfgenaam overlijdt, gaat de nalatenschap naar zijn erfgenamen. Dit kan de echtgenoot zijn. Een voorbeeld. Vader Jan overlijdt. Hij heeft een testament met uitsluitingsclausule. Zijn dochter Janneke is getrouwd. De erfenis blijft bij Janneke en behoort tot haar vermogen. Als Janneke overlijdt gaat haar vermogen naar haar erfgenaam. Dat is hier haar echtgenoot. Zo kan het vermogen van vader Jan alsnog bij de echtgenoot van Janneke terecht komen. Is het mogelijk dit te voorkomen?

Tweetrapstestament

Het is mogelijk te voorkomen dat het geld buiten de familie komt door een tweetrapsmaking. Volgens de geleerden is het geen juiste benaming, toch gebruiken wij de term, omdat deze makkelijk inzicht geeft in de wijze waarop de erfenis binnen de familie gehouden wordt. Wanneer Jan niet alleen dochter Janneke heeft, maar ook zoon Jantje, kan vader bepalen dat zijn kinderen zijn erfgenaam zijn onder de ontbindende voorwaarde van hun eigen overlijden. Hij kan vervolgens zijn kleinkinderen benoemen tot erfgenaam onder de opschortende voorwaarde dat hun ouder Jan of Janneke overlijdt. In de praktijk komt het erop neer dat hetgeen nog over is van de nalatenschap die Janneke van vader heeft ontvangen, niet naar haar echtgenoot gaat, maar naar haar kinderen.

Haken en ogen

De tweetrapsmaking klinkt als een mooie constructie. En dan kan het ook zeker zijn. Er zitten echter ook haken en ogen aan die goed in het testament moeten worden afgedekt. Zo moet onder andere vastgelegd worden:

Mag Janneke met de erfenis doen en laten wat zij wil of heeft zij toestemming nodig van haar kinderen, die na haar erven?
Moet Janneke aan haar kinderen informatie verschaffen over haar erfenis en wat zij daarmee doet?

Goed advies voordat het testament gemaakt wordt

Bij het maken van een testament moeten vele overwegingen gemaakt worden en vele vragen worden beantwoord, zoals:

Hoe zit het met de erfbelastingen? Welke constructie geeft een hogere of lagere belastingdruk?
Wie zijn mijn erfgenamen? Kan ik iemand onterven?

Ons advies is: maak een testament weloverwogen. Als het mogelijk is, neem de tijd en laat u goed adviseren. Onze erfrechtspecialisten kunnen u begeleiden bij het gehele traject, zodat u zeker weet dat alles goed op papier komt. Zij lichten u voor over de mogelijkheden, waarbij alle wensen meegenomen worden. Er wordt altijd rekening gehouden met het verlagen van de belastingen. Wij snappen dat u wilt dat uw vermogen naar uw dierbaren gaat en niet naar de Belastingdienst.