Overspanning, burn-out en depressie, het spectrum van stress-gerelateerde klachten in de arbeidsrechtpraktijk

Elk mens heeft een bepaalde mate van stress nodig om goed te kunnen functioneren. Ondanks de negatieve lading rondom het woord ‘stress’, zijn niet alle vormen van stress ongezond. Bij stress van korte duur gaat je lichaam in ‘fight or flight’ modus en dit helpt je om goed te kunnen presteren. Maar wanneer de gevoelens van stress langer aanhouden, kan er sprake zijn van chronische stress en is het goed om stil te staan bij de oorzaak hiervan. Bij een burn-out of depressie weet iemand zelf niet meer hoe die om moet gaan met stressvolle omstandigheden, ook wel ‘stressoren’ genoemd. Lees in deze blog meer over stress-gerelateerde klachten en de fasen van behandeling in de arbeidsrechtpraktijk.

Overspanning

Wanneer iemand overspannen is, is diegene niet meer in staat om stressoren op een adequate manier het hoofd te bieden. Stressoren zijn omstandigheden die een ingrijpende uitwerking hebben op iemands leven, zoals een overlijden, een chronische ziekte of een echtscheiding. De gevolgen van overspannenheid zijn terug te zien in het dagelijkse leven: men is beperkt in het beroepsmatig en/of sociaal functioneren. Als je deze klachten tijdig herkent, kun je hierop inspelen door voldoende rust te nemen. Daarnaast is het van belang om te achterhalen wat er is gebeurd en om over te gaan tot acceptatie. Naast acceptatie is het ook belangrijk om de oorzaak zoveel mogelijk te achterhalen. Door voor jezelf te onderzoeken wat je triggers zijn, herken je ze de volgende keer sneller en kun je ze aangaan met de gepaste methode.

Burn-out

Een burn-out is een bijzondere, ernstige vorm van overspanning. Om te spreken van een burn-out moet er sprake zijn van klachten die langer dan zes maanden duren en waarbij gevoelens van moeheid en uitputting sterk op de voorgrond staan. Het is een misvatting dat de oorzaak van een burn-out altijd werk gerelateerd is. Voor artsen en hulpverleners is het van groot belang om te onderzoeken en te benoemen of er sprake is van een burn-out of een overspanning, omdat elke vorm om een specifieke behandeling vraagt.

Waar de klachten van een burn-out en een overspanning veel op elkaar lijken, zijn de gevolgen het tegenovergestelde: bij een overspanning doet/onderneemt een persoon heel veel, bij een burn-out kan iemand niet meer functioneren.

Depressie (DSM5)

DSM5 staat voor ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’. Dit is een handboek dat eens in de zoveel jaar door Amerikaanse psychologen wordt ontwikkeld en uitgegeven. Volgens DSM5 heeft depressie een negental symptomen, waarvan de eerste twee de kernsymptomen zijn voor een depressieve stoornis:

  • Depressieve stemming gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag;
  • Duidelijke vermindering van interesse of plezier in alle of bijna alle activiteiten gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag;

Stress op de werkvloer

Er kunnen ook stressoren op de werkvloer zijn. Voor werkgevers en werknemers is het daarom van belang om de taakeisen van het werk te inventariseren en om te monitoren hoe de werkdruk onder werknemers wordt ervaren. Naast de taakeisen is het ook goed om te kijken naar de arbeidsomstandigheden: krijgen de werknemers voldoende mogelijkheden om hun vaardigheden te benutten en ondervinden zij voldoende steun van collega’s en leidinggevenden?

Ook kunnen er dingen spelen in het privéleven van werknemers; wellicht heeft de werknemer thuis ook veel taken of is er sprake geweest van een bijzondere levensgebeurtenis. Het is belangrijk om hier als werkgever en werknemer scherp op te zijn: ga in gesprek met je werknemers en blijf op de hoogte van wat er speelt.

Behandeling

Er zijn verschillende fasen van behandeling. Het voornaamste is dat het functioneren gaat verbeteren, doordat het oplossend vermogen van de werknemer wordt bevorderd. De eerste fase van de behandeling heet de crisisfase. Het belangrijkste in deze fase, is dat de persoon tot rust komt en weer de controle over zijn of haar emoties terugkrijgt. Het is in deze fase normaal dat niet alles meteen weer ‘terug bij het oude’ is en sociale- en/of beroepsmatige activiteiten zijn vaak nog niet mogelijk.

Hierna volgt de probleem- en oplossingsfase. De werknemer gaat in deze fase het probleem structureren; er wordt gekeken naar omgevingsfactoren en in hoeverre deze een rol spelen bij de klachten van de patiënt. Of werk- en sociale activiteiten in deze fase weer hervat kunnen worden, is voor een groot deel afhankelijk van de stappen die de werknemer in deze fase maakt.

De laatste fase van de behandeling heet de ‘toepassingsfase’. De naam zegt het eigenlijk al; in deze fase worden alle verworven inzichten en vaardigheden toegepast in de praktijk. Hierbij hoort ook dat de werknemer het dagelijks leven weer zoveel mogelijk gaat oppakken. Het is belangrijk dat de omgeving hieraan bijdraagt door mee te denken en mee te werken.

Conflicten

Feit is dat de hierboven beschreven problematiek, kan leiden tot minder functioneren, ziekte en/of uitval. Onze arbeidsrechtspecialisten maakten vaak mee dat een en ander leidt tot een conflict tussen werkgever en werknemer. De belangen van beiden worden verschillend. Wanneer werkgever en werknemer elkaar dan niet meer begrijpen, liggen conflicten op de loer. Dit kan voor beide partijen een enorm probleem dan wel dilemma zijn en kan het herstel van de werknemer ook in de weg staan.

Onze arbeidsrechtadvocaten zijn tevens mediator en (extern) vertrouwenspersoon. Daarnaast hebben zij ook diverse nevenfuncties in diverse maatschappelijke en bestuurlijke functies. Zij hebben dus al vele aspecten van het arbeidsrecht gezien en vele werknemers en werkgevers bijgestaan en geadviseerd in die hoedanigheden. Zij streven naar voortvarende en structurele oplossingen en zetten daarvoor al hun kennis, vaardigheden en maatschappelijke betrokkenheid in.

Contact

Heeft u een arbeidsrechtelijk probleem? Of bent u op zoek naar een vertrouwenspersoon, arbeidsrechtadvocaat of arbeidsmediator, neem gerust vrijblijvend contact op met een van onze arbeidsrechtspecialisten.

Meer over dit onderwerp

Vacature (juridisch) secretaresse

KUN JIJ GOED PLANNEN, ORGANISEREN EN BESCHIK JE OVER UITSTEKENDE COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN DAN ZIJN WIJ OP ZOEK NAAR JOU! Wij …

Lees verder

Mooie momenten in de rechtbank

Wie denkt dat het in de rechtbank altijd gaat om strijd of twee partijen die het niet met elkaar eens …

Lees verder

Jurist Sociale zekerheidsrecht en Arbeidsrecht (HBO/WO)

Het Wetshuys Advocaten en Mediators B.V. biedt aan particulieren en ondernemers betaalbare rechtsbijstand. Een hoge kwaliteit, gedrevenheid en de mens …

Lees verder