Op het moment dat iemand wordt aangehouden en aangemerkt als verdachte dan heeft diegene verschillende rechten. Een deel van deze rechten hangen samen met de zogenaamde piketfase: de fase vanaf de aanhouding. In de praktijk blijkt echter dat veel mensen niet weten waar ze recht op hebben én dat de politie deze rechten niet altijd juist mededeelt.

Hoe lang mag ik worden vastgehouden?

Indien een persoon wordt aangehouden door de politie heeft dat een aantal consequenties. De verdachte mag vanaf dat moment voor negen uur op het politiebureau worden gehouden. De tijd tussen 24.00 uur en 9.00 uur telt hierbij niet mee.

Een rekenvoorbeeld:
Persoon A wordt aangehouden op maandag om 22.15 uur. Om 0.00 uur zijn er dus 1 uur en 45 minuten voorbij. Om 9.00 uur ’s morgens gaat de termijn weer verder lopen. Om 16.15 uur loopt de termijn af.

Deze negen uur zijn bedoeld voor de politie om de verdachte te kunnen horen. Na het verhoor wordt vaak de beslissing genomen of de verdachte in vrijheid wordt gesteld of dat deze langer op het politiebureau moet blijven. Indien justitie de verdachte langer dan de negen uur wil vasthouden, wordt deze in verzekering gesteld. De verdachte kan dan voor nog eens drie dagen worden vastgehouden.

Wil justitie de verdachte hierna nog steeds vasthouden dan zal er een vordering worden gedaan bij de rechter-commissaris. In de meeste gevallen gaat het dan om een vordering tot bewaring. Dit wil zeggen dat de termijn met 14 dagen kan worden verlengd. Op dat moment eindigt ook de piketfase.

Rechten van de verdachte

Na de aanhouding heeft de verdachte het recht om kosteloos een advocaat te spreken vóór het verhoor. Hij kan kiezen tussen een piketadvocaat of de advocaat van voorkeur. Hier worden nog wel eens vergissingen in gemaakt. Het is niet juist dat de verdachte de advocaat van eigen keuze zelf moet betalen. Dit is enkel het geval indien deze advocaat niet op de piketlijst staat.    

Het gesprek met de advocaat heeft als doel om duidelijkheid te krijgen over de rechten en de advocaat zal adviseren over de proceshouding tijdens het verhoor. In de praktijk is de advocaat ook vaak de lijn naar de buitenwereld. Zo kan de familie in de regel worden ingelicht van het feit dat de verdachte is aangehouden en kan aan de familie worden verzocht om onder andere kleding en/of sigaretten te brengen.

Hierna vindt het verhoor met de politie plaats. Ook nu heeft de verdachte recht op bijstand van een advocaat, de verhoorsbijstand. De advocaat zal in het oog houden of het verhoor volgens de regels verloopt. Daarnaast mag de verdachte en/of de advocaat om een onderbreking vragen om te overleggen. De advocaat mag niet namens de verdachte antwoord geven op de vragen tijdens het verhoor. Wel mag een advocaat altijd doorlezen hoe de politie het verhoor op papier heeft samengesteld en eventuele fouten eruit halen.

Ten slotte heeft de verdachte in de piketfase recht op bijstand van een advocaat tijdens de voorgeleiding bij de rechter-commissaris. Dit is in de praktijk vaak ook het moment dat de advocaat voor het eerst het dossier ontvangt. De advocaat kan vervolgens verweer voeren op de door de officier van justitie ingediende vordering tot bewaring. Dit is het verzoek van de officier aan de rechter-commissaris om de verdachte 14 dagen langer te mogen vasthouden. Hiermee begint ook de voorlopige hechtenis (ook wel: voorarrest). De advocaat kan tijdens de voorgeleiding ook een verzoek tot schorsing doen. De verdachte kan dan vanwege belangrijke persoonlijke redenen door de rechter-commissaris in vrijheid worden gesteld onder bepaalde voorwaarden.

Conclusie

De advocaat heeft een hele grote en belangrijke rol in de fase na aanhouding. Dit is vaak een onzekere periode voor de verdachte. In de piketfase wordt in sommige gevallen de basis gelegd voor de rest van de strafzaak. Het is dan ook van belang dat deze fase goed wordt doorlopen en dat u een gespecialiseerde strafrechtadvocaat heeft.

Wilt u meer informatie over dit onderwerp of wenst u onze strafrechtspecialisten mr. Samuel Peute en mr. Janine Engels in te schakelen? Neem dan contact met ons op.